Bilgisayar Parçaları Nelerdir? Görevleri Nelerdir?

 Bilgisayar parçaları nelerdir? konusunda bilgisayarda hangi parçalar bulunduğunu ve görevlerini açıklayacağız. 2021 yılında teknolojinin de gelişmesiyle beraber hemen hemen herkesin evinde en az 1 kişisel bilgisayar bulunmaktadır. Fakat kullanıcılar bilgisayarın iç yüzeyi hakkında pek bilgi sahibi değildir.  Anakartın içine sıkıştırılmış küçük çipler sayesinde milyonlarca işlemi saniyeler içinde yapan bilgisayarların temel parçalarını inceleyeceğiz.

Donanım Birimleri

Bilgisayar parçaları nelerdir? konusunda en temel anlamıyla donanım kavramı bilgisayar üzerinde görülebilen ve dokunabildiğimiz tüm parçalara verilen genel isimdir. Donanım parçaları da kendi içerisinde 5 başlık altında incelenebilmektedir:

• Giriş Birimleri: Fare, klavye, Mouse, tarayıcı gibi dışarıdan müdahale gerektiren donanım birimleridir.
• İşlem Birimleri:  Mikroişlemci bilgisayar içerisinde gerçekleşen her türlü işlemden sorumlu olan donanım kartıdır.
• Bellek ve Depolama: RAM, ROM, Sabit Disk
• Çıkış Birimleri: Yazıcı, Monitör, Hoparlör gibi bilgisayar içerisinde bulunan verilerin dış ortama aktarılmasını sağlayan donanımlardır.
• İletişim: Modem telefon hattı ile bilgisayar arasında elektrik sinyallerini kullanarak ağ bağlantısı oluşturmaya çalışan donanım birimidir.

Bilgisayar İçerisinde Bulunan Donanım Birimleri

• Anakart (Motherboard)

Bilgisayar içerisinde yapılan tüm işlem birimlerinin bağlandığı fiberglas elektronik devre sistemidir. Anakartın üzerinde RAM, ROM, portlar, yonga setleri, adres yolları gibi yapılar bulunmaktadır.Anakart bilgisayar sisteminin beyni olarak kabul edilir. Bilgisayarda çalışan bütün işlevler gerekli portlara anakart üzerinde bağlanmalıdır. Destekledikleri işlemcilere göre türleri bulunan anakartlar farklı isimlerle adlandırılır. Pentium işlemcisi varsa Pentium anakart gibi.

• Harddisk  (Sabit Disk)

 

Bilgisayar kapandığında bütün işlemler sonlandırılır ve hafızada tutulmazlar  Harddiskler bilgisayar içerisinde bulunan verileri kısa ve uzun süreli belleklerinde tutarak silinmemesi gereken verileri korumakla görevlidir. Bilgisayar açıldığı esnada  işletim sistemi ve diğer yazılımlar harddisk üzerinden bilgisayara yüklenerek başlatma işlemleri yapılmaktadır. Harddiskler bu işlemleri yaparken manyetik yapılardan faydalanırlar.  Diskte bulunan kafa bölümünde bulunan okuma-yazma sistemi sayesinde veriler çift yönlü olarak okunarak kullanıcılara bildirilir. Bilgisayarda herhangi bir dosyaya tıklandığı esnada sabit disk onu sakladığı sektörden okuma-yazma kafasıyla bulup kullanıcıya işaret eder. Bu okuma işlemini de ileri geri hareketlerle gerçekleştirir.

• Merkezi İşlem Birimi (İşlemci)

Bilgisayar parçaları nelerdir? konusunda en önemli donanım birimlerindendir. Bilgisayardaki tüm fiziksel ve mantıksal işlem birimlerinin yöneticisidir. Bilgisayar komutlarını okumakla birlikte hızının belirlenmesi için en önemli etkendir. İşlemcilerin içinde yonga setleri bulunmaktadır. Bu setlerin içerisinde de milyonlarca transistörler  bulunur. Bilgisayarın her türlü elektriksel işlemleri bu transistörler üzerinden sağlanmaktadır. Bilgisayarda yazdığımız en küçük harfler bile sayma sayıları ile bilgisayarın içersinde kodlanmaktadır. Bu sisteme ikilik sistem ya da binary denmektedir. ;Örnek vermek gerekirse klavyede “y” tuşuna bastığınızda arka planda  “01011001 “ olarak kaydedilmektedir. Örnek donanım birimlerine buradan ulaşabilirsiniz.

Bilgisayar İçerisindeki Bellek Yapısının İncelenmesi

·        RAM (Random Access Memory)

Bilgisayar parçaları nelerdir? konusunda belleklerin önemi büyüktür. Türkçe ’ye rastgele erişilebilir bellek olarak çevrilen ramler bilgisayar kapandığı zaman geçici verilerin tutulduğu donanım birimidir. Silinmeme garantisi yoktur. Bunun için önemli verileriniz ROM bellek alanında tutulmalıdır. İkincil bellek olduğu için bilgisayardaki geçici olan bilgiler bir süre burada tutulduktan sonra hafızadan silinmektedir.

·        SRAM(Static Random Access Memory)

Hafızasında en az 4 en fazla 6 transistör bulunduran sistemlerdir. Transistör sayısı çok fazla olduğu için sistem kapasitesini çok fazla harcar. Yineleme gerektirmediği için kullanım bakımından kolaydır.

·        DRAM(Dynamic Random Access Memory)

Sistem içerisinde 1 tane transistör ve 1 kapasitör bulunduğu için sürekli yenileme gerektiren donanım birimidir. SRAM birimine göre kullanımı daha zordur.

·        EDO DRAM(Extended Data-Out Dynamic Random Access Memory)

Hızlı sistemlerdir. Bitlerin tespit edilme süresiyle beraber çalışmaya başlarlar. İşlemleri yapmak için hafızanın dolmasını beklemezler.

·        ROM (Read Only Memory)

Sadece okunabilir belleklerdir. ROM’lar satır ve sütunlardan oluşan donanım birimleridir. Eğer ROM’da bulunan veri 1 değerini aldıysa satır ve sütun değerleri birleşerek işlem haline dönüşmektedir.Eğer veri 0 değerini alırsa satır ve sütunlar ayrılarak bağlantı sağlanmaz. Genel olarak başarılı işlemler 1 başarısız işlemler 0 veri değeriyle adlandırılmaktadır.

·        BIOS (Basic Input Output System)

BIOS sitemi bilgisayarın tüm giriş çıkış işlemlerini yöneten birincil merkezdir. İşletim sistemi yazılımları ve bilgisayar içerisinde  bulunan yazılımları içerisinde barındırır. İşletim sistemi yazılımıyla beraber kullanıcıyla bilgisayar sistemleri arasında köprü görevi görerek sağlıklı bir iletişim olmasını sağlar. Uygulama yazılımlarının BIOS sistemlerindeki görevi ise bilgisayarda çeşitli işlemleri yapmamızı sağlayan yazılımları barındıran sistemdir. Bu yazılımlar dışında kendi BIOS yazılımını da içerisinde bulundurmaktadır. BIOS yazılımı bilgisayarı açtığımız esnada işletim sisteminin bilgisayara doğru bir şekilde yüklenmesi ve işlemcilere başlangıç komutunu vermekle görevlidir.

·        Fax Modem Kartı

İnternete bağlanmamızı ve faks  işlemlerini yapmamızı sağlayan birimdir. Günümüz teknolojisinde fax kartları olmadan da internete bağlanmak için çeşitli teknikler kullanılmıştır. Telefon hattı üzerinden gelen elektrik verilerini internet verilerine dönüştürerek bağlantı kurabilen sistemler bulunmaktadır. Harici ya da dahili olarak ayrılmaktadır. Paralel portlar aracılığıyla ya da USB portları kullanılarak anakarta bağlanmaktadırlar.

·        Modemler

Telefon hattından gelen elektrik sinyallerini kullanarak bilgisayar ile telefon hattı arasında iletişim kurarak ağ bağlantısı oluştururlar. Gönderilen sinyaller düşük frekansta olduğu için belirli bir alan dışına çıkıldığında internet bağlantısı kesilir.

·        Ethernet Kartı

Yakın mesafelerde bulunan bilgisayarların birbirine bağlanmasını ve veri akışı  gerçekleştirmesini sağlar. Toplu alanlarda kullanımı yaygındır. Okullarda, işyerlerindeki bilgisayarların birbirine bağlanmasında Ethernet kartları kullanılır. Bu bağlantıyı sağlamanın temel amacı her bilgisayara kolayca müdahale edebilmektir.

·        Ses Kartı

Bir ses kartının yapısında şunlar bulunur:

• Matematiksel işlemleri gerçekleştirmek için dijital sinyal işlemcisi (DSP)
• Bilgisayar içerisindeki verileri kullanıcıların anlayacağı verilere dönüştüren çeviriciler
• İç ortamdan alınan ses dalgalarını dış dünyaya yansıtır.
• Bu verileri dışarıya aktarmak için ROM ve flash bellekleri kullanırlar.
• Sesleri izole bir şekilde alabilmek için kullanılan kulaklık mikrofon gibi donanım birimlerini bilgisayar anakartına yollamak için giriş-çıkış portları bulunur.
• Joystick girişleri

Bu yapılar sayesinde hem iç hem dış ortamdaki seslerin transferi gerçekleşmektedir.

·        Ekran Kartı

Mikroişlemciler tarafından işlenen görüntü verilerinin monitörlere aktarılmasından sorumlu donanım birimidir. İşlemcide bulunan makine dilini bilgisayarın anlayabileceği dile çevirir. Ekran kartında ne kadar RAM varsa bilgisayar o kadar hızlı olmaktadır.