Sil Baştan film yönetmenliğini Michael Gondry’nin üstlendiği, 2004 yılında gösterime girmiş ve Oscar ödülü kazanmıştır. Filmde birbirleriyle ilgili anıları belleklerinden sildirmek isteyen iki sevgilinin yaşadıkları anlatılmaktadır. Joel sakin bir kişiliğe sahiptir ve çizim yapmaktan hoşlanır. Clementine ise konuşkan, dışadönük ve kafasına eseni yapan bir insandır. Sil Baştan ilk sahnesinde Joel işe gitmek için evden çıkar fakat birden karar değiştirerek Montauk’a giden trene binmeye karar verir. Montauk’ a geldiğinde birkaç defa Clementine ile karşılaşır ve tekrar trene bindiklerinde onunla tanışır. Beraber oturup eğlenceli vakit geçirirler. Joel, Clementine’ yi arabasıyla eve bırakırken Clementine evden birkaç eşya alıp onda kalmak istediğini söyler. Clementine eve girdiğinde Joel’in yanına bir yabancı yaklaşır ve büyük bir şaşkınlıkla arabanın camına doğru yaklaşarak ona, yardım edebileceği bir şey olup olmadığını sorar. O sahnede film geçmişte yaşanan olaylara geri döner.
Sil Baştan film konusu içerisinde Joel ve Clementine iki sevgilidir fakat ayrılmışlardır. Joel ilk sahnedeki yerde arabasının içinde ağlamaktadır. Clementine ani bir karar verip Lacuna’daki hafıza sildirme kliniğine giderek Joel hakkındaki her şeyi sildirmek istemiştir. Joel, onun çalıştığı yere gittiğinde Joel’ i tanımaz hatta yanında Patrick adındaki yeni sevgilisi vardır. Joel, eve geldiğinde arkadaşlarına gelen mektupla gerçekleri öğrenir. Aynı yere giderek Clementine’ yi belleğinden tamamen sildirmek istediğini söyler. Doktor ondan, Clementine ile ilişkisini hatırlatan tüm fotoğrafları, hediyeleri, mektupları vs getirmesini ister ve aynı akşam Joel yatağındayken işlemler başlar. En son yaşadıkları anılardan başlayarak en eskisine kadar teker teker hatırlatarak silme işlemine başlarlar. Bu sırada Joel vazgeçip işlemleri iptal etmek istese de bunu yapamaz. Bu yüzden Clementine’ yi eski ve gizli anılarının arasında saklamaya çalışır.
Sil Baştan Film Yorum
Bu yazımızda Sil Baştan film konusunu bellek açısından inceleyeceğiz. Öncelikle filmin konusu olan soruyla başlamak yerinde olacaktır. Birini belleğimizden silmek gerçekten mümkün müdür? İnsanların bazı sebeplerden dolayı hafızasını kaybettiğini biliyoruz. Fakat bunun belirli bir kişiye dair tüm anıların silinmesi şeklinde olması pek mümkün değildir. Çünkü bu kişiyi birçok farklı bağlamda, farklı olaylarla ve kişilerle birlikteyken kodlayarak belleğimize kaydederiz. Filmin tasviri, bu tür seçici hafıza silme konusunda yanlıştır. Amnezi genellikle beynin çeşitli bölümlerinin çıkarılması olarak bilinir. Ancak yalnızca bir kişi kaldırılamaz. Ayrıca anılar tamamen kaybolmaz.
Filmde beyin görüntüleme için kullandıkları cihaz ile beynin uyarıldığı alanlar gösteriliyor. Süreci gerçekleştiren teknisyenin Joel’ e "Konuşmasan iyi olur, sadece anılarına odaklan" dediğini görüyoruz. Bu sahnede, konuşma alanının beyinde ayrı bir yerde olduğu doğru bir şekilde aktarılmıştır. Ayrıca doktor, Joel' e Clementine' yi hatırlatan tüm fotoğrafları, kıyafetleri, hediyeleri veya CD'leri toplamasını ve getirmesini söylemiştir. Joel bu nesnelere baktığında, beyin görüntüleme cihazında uyarılan beyin alanlarını kullanarak zihnin haritasını çıkarırlar. Beynimizdeki nöronlar, ilgili anılarla ilişkili çeşitli uyaranlarla karşılaştığında ateşlenir. Senarist bu bilgiden ilham almıştır. Aynı zamanda doktor anılarla ilgili konuşurken her anının duygusal yönünün olduğunu söyleyerek duygusal belleğe gönderme yapıyor. Sil Baştan film ile ilgili daha detaylı bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.
Sil Baştan Film Yorum 2. Kısım
Çeşitli bağlamsal ipuçları, anılarımızı hatırlamak için kullanılmaktadır. Filmdeki bağlamsal ipuçlarının; müzik, hediyeler, fotoğraflar veya o ortamdaki içsel duygular şeklinde gösterildiğini söyleyebiliriz. Filmde Joel’ in anılarının silinmesi için de onları yeniden inşa etmesi beklenir. Buna belleğin yeniden konsolidasyonu denir. Konsolidasyon, bilgilerin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe taşınmasına verilen isimdir. Konsolide edilen bir bellekte, anılar tekrar hatırlandığında yeniden konsolidasyon süreci gerçekleşmiş olur. sil baştan filmi
Anılar birer birer silinirken, Joel bunu iptal etmek istediği için akıllıca yollar denemektedir. Clementine' yi çocukluk veya ergenlik dönemindeki utanç veya öfke gibi yoğun duyguları içeren eski anılarında saklamaya çalıştığını görüyoruz. Çünkü yoğun duygusal olaylar daha iyi bir şekilde hatırlanmaktadır. Bu işlemi yaparken de o anıların içinde Clementine ile ilgili hayali anılar oluşturuyor. Böylelikle gerçekte yaşanmamış olsa da hayal edip görselleştirerek belleğinde sahte anılar yaratmış oluyor.
Filmde en dikkat çekici olan şeylerden biri de tüm anılarının belleğinden silinmesine rağmen Joel’ in işe gitmekten vazgeçip Montauk’ a gitmek istemesi. Joel “Nedenini bilmiyorum ve aslında dürtüsel bir insan da değilim.” diyor. Sil Baştan film içerisinde Montauk’ un, Joel ve Clementine ‘nin sevgili olmadan önce ilk tanıştıkları yer olduğunu görüyoruz. Tam bu noktada, bir bellek türü olan örtük bellek hakkında konuşabiliriz. Örtük bellek, bilinçli olarak hatırlanan önceki deneyimlerden oluşur. Joel açıkça hatırlamaz ama örtük bellek, onun davranışında varlığını gösterir. Bu durum sadece kişinin davranışlarında değil, duygularında da ortaya çıkar. Yine aynı şekilde, Patrick Joel'in sözlerini söyleyince Clementine’ nin birdenbire rahatsız olduğunu görüyoruz. Sebebini bilmese de tedirginlik ve huzursuzluk hissediyor. Örtük bellek ile ilgili yapılan araştırmalara göre, amnezi olan kişiler olayları bilinçli olarak bilemezler, ancak olayların etkilerini dışavurabilirler. İzlediğimiz bu filmdeki Joel ve Clementine'de de benzer etkiler görülmektedir.
Yorum Gönder
Yorumunuzu Girin...